Benamingen

Een van de eerste stappen om tot een effectieve aanpak van de totale productportfolio te komen lijkt wellicht op het eerste gezicht overbodig:
zorg voor heldere, eenduidige en gestructureerde benamingen voor productlijnen, types, opties  etc.
In dit artikel worden een aantal concrete handvatten aangeboden om uw bestaande praktijk te toetsen aan een aantal basis criteria voor benamingen. 

Praktijk

Voordat we naar die basis criteria kijken is het wellicht aardig om even de proef op de som te nemen. Komen sommige van de onderstaande uitspraken wellicht bekend voor?

"in de brochure heet deze versie "comfort"; in productie P6...of soms P2.
"maar dit product voor die klant heeft toch altijd standaard deze optie?"
"omschrijving 'abc' is hetzelfde als 'xyz'. O ja, behalve in Duitsland"
"dit is een uitvoeringsvorm zonder_met bevestigingssteun"
"is het altijd aan de rechterkant of altijd aan de bijrijderszijde?"
"dit is de 'Willemsen-spec.', dat is toch voor iedereen duidelijk?"
"nee, dat is een ander type maar de homologatie-code is hetzelfde"

​Sinds de toren van Babel is niets zo lastig als helder communiceren en dat is niet anders in onze moderne productieomgeving. Maar met een aantal basis uitgangspunten komen we een heel eind.

Hierarchie

Naast de aard van de benamingen is het ook van belang om onderscheid te maken tussen de verschillende niveaus waarop benamingen gebruikt worden: dit kan zijn van het allerhoogste niveau van productcategorieen of productlijnen tot aan afzonderlijke opties of zelfs kenmerken daarvan. Binnen eenzelfde 'niveau' moet zoveel mogelijk dezelfde type benamingen gebruikt worden. En andersom moeten zelfde benamingen niet op verschillende niveaus voorkomen.
*Voorbeeld De naam 'beluchtingsunit wordt zowel gebruikt voor de geassembleerde samenstelling van alle benodigde componenten alsook voor de regelkast met beluchtingsunit die als commercieel product op de prijslijst staat.
Voor de te onderscheiden hiërarchische niveau's in de productrange bestaat geen unieke correcte aanpak die altijd aansluit op alle type bedrijven. Het belangrijkste is dat de gekozen aanpak duidelijk is, consequent gevolgd wordt en bij iedereen bekend is. 

Standaard verwarring

Als laatste element van benamingen moet hier nog iets gezegd worden over het beruchte woord 'standaard'. Terwijl het heel rustgevend klinkt zijn er weinig woorden in de bedrijfsomgeving die voor zoveel verwarring zorgen als 'standaard'. De verkoper bedoelt daarmee vaak de veel verkochte 'hardloper', de engineer ziet het als het vrijgegeven basismodel en in productie wordt gedacht aan het geassembleerde product dat van de hoofdlijn komt voordat er nog iets toegevoegd wordt op de afleverlijn.

Daarnaast kunnen veel soortgelijke producten gestandaardiseerd zijn zonder dat er 1 van deze 'dé standaard' is. Wat dan wel weer kan is dat 1 van deze artikelen de default keuze is, ofwel de voorkeurskeuze wanneer er geen andere overwegingen zijn om iets anders te kiezen. Dit is dan vaak zichtbaar in de inrichting van een productconfigurator.

Voor de interne organisatie kan ten slotte een bepaalde product uitvoering wel bekend zijn (men weet wat de klant wil en hoe dit er ongeveer uit moet zien) maar niet volledig uitgewerkt of gestandaardiseerd. Deze is noch volledig nieuw, noch standaard.
Voorbeeld Een groep bevestigingsmiddelen kan volledig gestandaardiseerd (of zelfs genormeerd) zijn zonder dat 1 product uit deze groep 'dé standaard' is; wel kan het zijn dat er bijv. 3 voorkeursvarianten zijn (M5, M8, M12); bij slechts 1 voorkeurs-variant spreken we dan meestal van de default variant.

Aard van de benamingen

In de aangehaalde uitspraken wordt al duidelijk dat gebruikte benamingen verschillende achtergronden kunnen hebben, en vaak ook uit verschillende bedrijfsdisciplines:
  • Commercieel: beschrijft hoe de klant het kent
  • Producttechnisch: beschrijft wat het product is
  • Functioneel: beschrijft wat het product doet
  • Productietechnisch: beschrijft hoe het gemaakt wordt 
  • Wettelijk: beschrijft de goedkeuringscategorie
In principe zijn al deze benaderingen legitiem en niet verkeerd; problemen gaan pas ontstaan als er op deze wijze geen samenhangende beschrijving mogelijk is of als deze benaderingen gemixt worden. In een later stadium zal nog ingegaan worden op het meer fundamentele verschil tussen commercieel/ functioneel ('wat') enerzijds en technisch ('hoe') anderzijds.
*Voorbeeld De comfortlineXL is de midrange converter die 220VAC input omzet naar 24 VDC, geproduceerd op assemblagelijn 6A  en gehomologeerd volgens categorie 638C-cat.II. En we noemen hem 'de blauwe doos'.

7 criteria

Met in het achterhoofd de verschillende invalshoeken voor benamingen zoals eerder genoemd plus de hierarchische aspecten kunnen nu een aantal criteria opgesteld worden waaraan de uitvoeringspraktijk getoetst kan worden:

1. Eenduidig: geen overlap tussen groepsnamen.
> Dus niet 'afsluitkleppen' naast 'hydraulische componenten' maar 'afsluitkleppen' naast 'regelkleppen'
2. Consequent: dezelfde opbouw voor soortgelijke zaken op hetzelfde niveau > Dus niet 'weerstandsmeter' en 'thermokoppel' maar 'weerstandsmeter' en 'temperatuurmeter'
3. Modulair: opgebouwd uit deelbenamingen/tekenreeksen om gemakkelijk meerdere varianten te kunnen benoemen
> Dus niet 'instelbare thermostaat voeding' maar 'Voeding-thermostaat-instelbaar' (uiteraard niet zo op de prijslijst)
4. Futureproof: uitbreidbaar naar de toekomst
> Dus niet '10L drukvat= DV1, 20L drukvat=DV2 met later 15L=DV1a' maar 'DV10, DV20, DV15'
5. Leesbaar: voor de mens leesbaar en hanteerbaar
> Dus niet Fj2//000001-297pgT7 maar 'cyl-50-200-int'
6. Verwerkbaar: geschikt voor geautomatiseerde verwerking en data-analyse > Dus niet 'frame_Frögem-Bøtec project2017' maar 'frame_c128_p_2017'
​7. Beknopt: met zo min mogelijk karakters/tekens
> Dus niet 'explosievrije  heavy duty uitvoering 3-knops afstandsbediening maar RC-3-hd-ATAX

In 4 stappen naar helderheid

Op basis van de hierboven beschreven principes kan nu in 4 stappen een check uitgevoerd worden op de manier waarop benamingen gebruikt worden binnen een productiebedrijf:
  1. Bepaal wat de logische hiërarchische levels zijn waarbinnen benamingen gebruikt worden (bijv productlijn-benamingen)
  2. Inventariseer een representatief aantal huidig gebruikte benamingen en plaats die op het bijbehorende hiërarchische level.
  3. Bepaal per benaming van welk type deze benaming is (dus wat de aard van de benaming is)
  4. Check per benaming aan welk van de 7 criteria voldaan wordt.
Het (gedeeltelijk) invullen van een dergelijk overzicht zal waarschijnlijk aanleiding geven om een aantal definities aan te gaan passen om logica en consistentie in alle benamingen te vergroten. Dit kan dan uiteraard doorgetrokken worden in alle andere, gerelateerde benamingen die in het eerste overzicht niet zijn opgenomen. Daarmee is dan een solide basis gelegd om verder te gaan met een andere belangrijke stap in de LPM-aanpak: de visie op het 'Wat' vs. het 'Hoe' binnen de productmix.