Opties 1: Principes

Zoals eerder beschreven is het zinvol om binnen de LPM methodiek twee dimensies te onderscheiden, namelijk die van het 'Wat' en het 'Hoe'.
Ondanks het feit dat eerst een aantal onderwerpen rond 'Hoe' zijn behandeld -zoals modularisatie- begint het eigenlijk allemaal met de 'Wat' vraag:
Wat wil de klant eigenlijk hebben en Wat moeten we als bedrijf dan precies aanbieden, en tegen welke prijs? Zonder klantvraag of marktbehoefte geen business.
​De manier waarop omgegaan wordt met opties speelt hierin een cruciale rol en dat is het onderwerp van dit gedeelte.

De Klantvraag

De initiele vraag van de klant kan vele vormen aannemen aangezien het de klant vooral gaat om de waarde die het product voor hem vertegenwoordigt; hij is meestal minder geïnteresseerd in hoe gemakkelijk zijn vraagstelling te vertalen is in het uiteindelijke product door het bedrijf. Enkele in de praktijk voorkomende klantvragen:
"Graag net zo een als die van juni vorig jaar"
"2 stuks 30F's in Noorse uitvoering"
"Het standaardmodel maar dan met verlaagde ophanging en electronisch  beveiligingscircuit zoals bij concurrent xyz"
"5 maal conform bijgesloten specificatie (in Word document)"
Het zal duidelijk zijn dat dit soort vragen de operationele afdelingen de nodige hoofdbrekens oplevert. Er is dus veel aan gelegen om de klant te helpen zijn vraag scherp te definiëren. Dit vraagt om een gestructureerde manier van het vastleggen van alle (on)mogelijke klant(sub)vragen. Net zoals in de 'Hoe' dimensie er sprake is van productarchitectuur is ook voor de 'Wat' dimensie een structuur nodig voor klantkeuzes. 

Optie structuur

Net zoals bij de modulestructuur (het 'Hoe') is het ook voor opties belangrijk hiervoor een heldere structuur vast te leggen waarbinnen iedere optie moet passen. Vaak zal de opzet hiervan min of meer logisch voortvloeien uit de kenmerken van het aangeboden product, maar dan nog zijn er een aantal criteria om een goede structuur aan te toetsen: 
  • Universeel: Voor alle productlijnen moet de hoofdstructuur in principe hetzelfde zijn, zelfs als gedeelten van de structuur oningevuld blijven;
  • Uniform: Het aantal niveaus in de structuur moet overal gelijk zijn met op het laagste niveau de uiteindelijk product-definiërende opties; 
  • Exclusief: Twee verschillende opties in de structuur mogen elkaar niet overlappen ook al kan er een verbinding zijn tussen hun resulterende uitvoeringsvormen;
  • Volledig: De structuur moet het totale product afdekken zodanig dat het product volledig beschreven wordt wanneer alle relevante en te combineren opties geselecteerd zijn.
Voorbeeld : Wanneer alle opties voor een product (met eventuele parameters) geselecteerd zijn zou er geen extra tekst of informatie nodig moeten zijn voor een eenduidige beschrijving.

Optie definitie

Als centraal begrip in de klantkeuze-structuur wordt de 'optie' gedefinieerd. Als eerste moet onderkend worden dat dit woord in verschillende betekenissen gebruikt kan worden:
- een tijdelijke, onverbindende koopafspraak ("ik heb een optie op dat huis")
- een [on]mogelijkheid ("dat is [g]een optie!")
- een vrij te kiezen (deel-)product ("u kunt als optie een extra verzekering afsluiten")
In nauwere zin binnen productconfiguratie wordt ook nog wel onderscheid gemaakt tussen klantkeuzes binnen het basisproduct ('basiskeuzes') en daar bovenop te kiezen functionaliteit ('opties') naast later toe te voegen delen ('accessoires'). In het volgende zullen we al deze categorieën benoemen met het woord 'optie':
Een optie is een
eenduidig vastgelegde
omschrijving van het aanbod van de producent
n.a.v. een (veronderstelde) klantvraag
op zo'n manier dat de combinatie van alle geselecteerde opties
het totale uit te leveren product eenduidig beschrijft
​in voor de klant begrijpelijke taal.
Die eenduidigheid is belangrijk naar twee kanten toe: naar de klant zodat deze ook krijgt wat hij verwacht en naar de organisatie toe zodat iedereen duidelijk weet welke vertaling naar 'Hoe' gemaakt moet worden. Hiertoe kan een optie naast een uitgebreide commercieel aantrekkelijke omschrijving ook een meer beknopte gestructureerde beschrijving hebben voor intern gebruik. Een uniforme identifier zorgt dan voor de koppeling en voor verwerking in een database.
Voorbeeld : De optie V6245 heeft als interne omschrijving 'sorteersysteem_medium' en als commerciele omschrijving 'semi-automatische medium-capacity sorteerinrichting met RVS onderhoudsvrije geleiderollen'.

Do's en Don'ts in optie definitie

Als hulpmiddel volgen hier een aantal do's en don'ts voor het goed beschrijven van opties:
​
Tracht voor zover mogelijk een functionele omschrijving te geven (wat doet het voor de klant) en niet 'hoe ziet het eruit'. Dit geeft meer vrijheid voor optimalisatie en standaardisatie van de uitvoeringsvorm.

Hanteer altijd positieve (plus) opties, dus vermijd omschrijvingen als 'zonder' of 'geen' om negatieve optieprijzen te voorkomen. ook verhindert dit 'tegenboekingen' die snel aanleiding geven tot verwarring.

Vermijd zoveel mogelijk het noemen van gedetailleerde dimensies in de omschrijving aangezien deze gemakkelijk kunnen wijzigen; gebruik globale (afgeronde) afmetingen als dit toch bepalend is voor de keuze.

Gebruik alleen externe handelsnamen van leveranciers als dit echt noodzakelijk is voor de herkenbaarheid of acceptatie door de klant; dit maakt het makkelijker om alternatieve leveranciers te kiezen.

Combineer twee of meer elementen binnen een optie alleen als deze elementen nooit afzonderlijk kiesbaar zijn; anders treedt er ongewenste overlap op tussen de opties.

Indien het commercieel gezien toch gewenst is om combinaties van elementen als één optie aan te bieden kunnen de afzonderlijke elementen het beste ook als separate opties vastgelegd worden.

Omschrijf wanneer een optie A uitsluitend beschikbaar is met een andere optie B dit met 'ten behoeve van B'  en niet met 'in combinatie met B'. hierdoor is het duidelijker dat optie B niet onderdeel uitmaakt van optie A.

Gebruik aanvullende parameters bij opties om een te groot aantal soortgelijke opties te voorkomen voor zover deze geen invloed hebben op de prijsstelling zoals bijvoorbeeld een positionering links/rechts.

​Pas een  identieke syntax toe voor gelijksoortige opties, dus naast 'veiligheidsniveau II' ook 'veiligheidsniveau IV' en niet 'verhoogd veiligheidsniveau'. Hiermee zijn opties beter terugvindbaar, onderhoudbaar en uitbreidbaar.
​

En verder naar de prijzen

Nu het fundament gelegd is voor een goede optiestructuur is de volgende stap het toewijzen van de juiste prijzen aan iedere optie.
Dit vormt het hoofdthema van het volgende deel.