Waarom Lean Product Mix ?

Onze Europese maakindustrie is een prachtige en fascinerende sector die vele waardevolle producten  levert .
De afgelopen decennia zijn er talrijke ontwikkelingen geweest op het vlak van technologie, processen, marketing en bedrijfsvoering.
Als gevolg van mondiale ontwikkelingen hebben steeds meer maakbedrijven zich toegelegd op het low/volume/high mix segment;
daarbij hoort een uitgebreid leveringsprogramma en productie op specifieke klantwens.

Vanuit mijn actieve betrokkenheid als (senior) manager en consultant bij verschillende maakbedrijven komen steeds weer dezelfde kenmerken, processen en effecten naar voren in dit type bedrijven, hoe verschillend ze ook zijn qua product, technologie of marktsegment. Ook blijkt er grote overeenkomst te zitten in de benodigde stappen om de uitdaging aan te gaan van een grote  klantwens-variëteit  in combinatie met een hanteerbaar en renderend  intern proces.
​De artikelen op deze site beschrijven een aantal van deze stappen en principes met hun samenhang.
​Ze kunnen gebruikt worden als inspiratie of instructie voor iedereen die bovengenoemde uitdaging herkent en hierin stappen wil zetten in het eigen bedrijf.

Het raadsel van 'more is less'

Met een knipoog naar de populaire kreet 'less is more' kampen groeiende productiebedrijven vaak met het omgekeerde dilemma: more is less. Er worden meer producten aangeboden, de omzet stijgt, de organisatie groeit, maar...de winst stagneert. Ook de snelheid waarmee vernieuwingen naar de markt worden gebracht neemt af.
Dit blijkt uiteindelijk onder de streep zo te zijn, maar er is geen duidelijke verklaring die iedereen onderschrijft. Want verkopers letten goed op de marges, de werkvoorbereiders draaien overuren en in de fabriek stelt iedereen zich flexibel op om het voor elkaar te krijgen.
" Vroeger ging dat allemaal veel gemakkelijker "

BOM-melding

Een tweede probleem is dat de kostenstructuur normaliter gebaseerd is op een kale Bill-of-Material (BOM, stuklijst) aanpak: Kosten= inkoopwaarde + arbeidskosten + overhead. Terwijl de inkoopwaarde meestal nog wel gecorrigeerd wordt voor jaaraantallen gebeurt dat meestal niet voor arbeid en overhead, terwijl hier grote verschillen kunnen ontstaan: denk bijvoorbeeld aan dat ene exotische product met licht afwijkende afmetingen dat de eerste keer fout wordt aangeleverd, waarvoor een aparte opslaglocatie nodig is en dat niet in de assemblagemal past waardoor de output van 1 productietakt verloren gaat.
Dezelfde 'BOM'-aanpak wordt meestal ook toegepast op klantspecifieke wensen die buiten het standaardaanbod vallen. De effecten hiervan op andere producten of interne processen worden maar zelden onderkend - laat staan beprijsd.
" Geen tijd om het de eerste keer goed te doen,
​wel tijd om het 3x over te doen "
" We hebben alles toch tegen goede marges verkocht? "

Waarde-lekken

De achterliggende oorzaken hebben vaak te maken met die -op zichzelf positieve- uitbreiding van het product aanbod. Die uitbreiding gaat meestal gepaard met nieuwe productlijnen, types of varianten; maar ook met combinaties daarvan en met klantspecifieke wensen die in kunnen grijpen op al die combinaties.
Dit alles moet bedacht, verkocht, ontwikkeld, beprijsd, besteld, gehandeld, geproduceerd, uitgeleverd en geserviced worden. En voor al deze stappen weten we vanuit de lean principes  dat er deels waarde wordt toegevoegd en deels niet-waarde, ofwel 'waste'. Het eerste probleem is dat die hoeveelheid waste niet evenredig is met de hoeveelheid producten of opties maar dat deze exponentieel toeneemt. Niet alleen voor de eindproducent maar ook voor alle partijen in de toeleverketen.

Het brandweer syndroom

Uiteindelijk worden die mooie vooraf ingeschatte marges  geen werkelijkheid in de uiteindelijke winst- en verliesrekening. Maar misschien nog wel ernstiger is dat het innoverend vermogen van de organisatie afneemt: want de medewerkers met de meeste klant- & product kennis zijn volop bezig alle problemen op te lossen die veroorzaakt worden door een wildgroei aan producten, opties en custom wensen. Iedereen is druk bezig met brandblussen maar niemand heeft tijd om een brandwerend schot te ontwerpen.

(G)Een probleem?

Voordat we richting oplossingen gaan denken is het natuurlijk belangrijk om de cruciale vraag te beantwoorden: "speelt dit ook in mijn bedrijf?" Misschien hebt u al een bepaald gevoel overgehouden na het lezen van deze inleiding; maar het kan ook dat u denkt dat het wel meevalt bij uw bedrijf. In beide gevallen is het goed om eens even de proef op de som te gaan nemen met de zelftest bij het verhaal van de  '1 product company'.